Wat is mosterd?

Mosterd is een soort pasta of saus, gemaakt van gemalen mosterdzaad, water, azijn en eventueel toegevoegde smaakstoffen. Dit gele specerij heeft de weg naar vele culturen en keukens gevonden en blijft tot op de dag van vandaag een favoriet.

Mosterd in het verleden

  • Oud-Egypte: Van de Egyptenaren weten we dat zij tijdens de maaltijden op mosterdzaadjes kauwden om hun spijsvertering te stimuleren.
  • Grieken en Romeinen: De Grieken waren waarschijnlijk de eersten die mosterd maakten in Europa. Ook de Romeinen waren liefhebbers van mosterd en gebruikten het onder andere om reumatische klachten te verlichten.
  • China: De Chinezen claimen de eer van de allereerste mosterdbereiding.

Mosterd in Europa

  • Van Rome naar Gallië: De Romeinen namen mosterd mee naar Gallië. In de negende eeuw werd het maken van mosterd een belangrijke inkomstenbron voor Franse kloosters.
  • Mosterd en handel: In de dertiende eeuw werden door Parijse marktlieden mosterd verkocht. De Engelse mosterd uit die tijd was grover en gemaakt van geplette mosterdzaden met druivensap.
  • Mosterdfabrieken: Hoewel mosterd eenvoudig thuis te bereiden is, was er een snelle opkomst van mosterdfabriekjes. Dijon in Frankrijk is hier een bekend voorbeeld van en wordt inmiddels beschouwd als het bekendste mosterdcentrum ter wereld.

Mosterd in Nederland

Rond de 16e eeuw ontstonden er in Nederland mosterdmolens die door middel van windkracht mosterdzaad maalden. De Zaanstreek werd een populair centrum van de Nederlandse mosterdproductie.

De heropleving van mosterd

Rond de 18e eeuw daalde de populariteit van mosterd flink. Dit kwam door de ontdekking van nieuwe specerijen uit andere werelddelen. Onder andere dankzij innovaties in Dijon, waar Jean Naigeon in 1856 azijn verving door druivensap, beleefde mosterd een heropleving in de jaren die volgde.

Productie

De productie van mosterd werd door de jaren heen strenger gereguleerd door problemen met vervuiling. Er zijn steeds meer regels opgesteld om de kwaliteit en de zuiverheid van het product te kunnen waarborgen. De productie van mosterdzaad heeft in de 20e eeuw een flinke daling laten zien. Mosterdzaad wordt niet veel meer geproduceerd in Nederland. Voor de grootschalige mosterdproductie wordt het meeste mosterdzaad geimporteerd  uit landen zoals Canada en Oost-Europa.

Soorten mosterd

Mosterd wordt over de hele wereld gebruikt en verschilt van regio tot regio. Van de scherpe Duitse mosterd tot de mildere Amerikaanse variant met toegevoegde suiker. Ook Azië heeft zijn eigen varianten, waarvan de scherpe zwarte Chinese mosterd een van de bekendste is.

Soorten mosterdplanten

Er zijn verschillende soorten mosterdplanten en de smaak hangt af van de kleur van de zaden. De kleur van de zaden – wit, zwart of bruin – geeft meestal de soort mosterd aan.

Gebruik van mosterd

Mosterd wordt niet alleen gebruikt als smaakmaker. Het wordt ook gebruikt als conserveermiddel. Dijon mosterd wordt bijvoorbeeld vaak gebruikt als emulgator bij het bereiden van sauzen.

Conclusie

Mosterd is meer dan een specerij. Het is een echte smaakmaker met een rijke historie die vele eeuwen teruggaat.