Groot, groter, grootst, de trappen van vergelijking leren we allemaal op school, en voor wie Frans in het vakkenpakket had kent ze ook in die taal: Grand, plus grand, le plus grand. Wat ze er nooit bij vertellen is dat er een nog overtreffender trap bestaat in ‘t frans als we over supermarkten spreken, hyper grand, oftewel hypermarchés.

De grootste supermarktketen van Frankrijk is Carrefour. De grootste hypermarché van hen staat nabij Parijs in Villiers-en-Bière. Carrefour staat dan ook bovenaan in de top 10 lijst, waar echter bij vermeld moet worden dat, als we naar omzet kijken, E.Leclerc de grootste is. 

1. Carrefour

Aantal winkels: 1071 (exclusief de Hypermarkten) 

Opgericht in: 1958

Boodschappen bezorgen: Ja

Carrefour is de moederorganisatie waar gemakswinkels, supermarkten, hypermarkten, cash & carry en online shopping onder vallen. De eerste Carrefour-winkel werd geopend op 1 januari 1958 in een buitenwijk van Annecy, vlak bij een kruispunt (carrefour in het Frans). De groep werd opgericht door Marcel Fournier, Denis Defforey en Jacques Defforey en groeide vanaf dit eerste verkooppunt uit tot een keten.

In 1999 fuseerde het met Promodès, bekend als Continent, een van zijn belangrijkste concurrenten op de Franse markt. De groep claimt de eerste hypermarkt van Europa te hebben geopend, maar die eer komt toe aan het Belgische GB (Grand Bazar) in 1961, dat nu na overname deel uitmaakt van... Carrefour!

2. E.Leclerc

Aantal winkels: 660

Opgericht in: 1949

Boodschappen bezorgen: Ja

E.Leclerc is een particuliere coöperatie met bijna 500 leden en 358 'hypermarkten' die alles verkopen van traditionele kruidenierswaren, auto-onderdelen, huishoudelijke apparaten en andere warenhuis goederen. Feitelijk kan je het zo bont niet verzinnen of Leclerc heeft er wel een winkel voor, vaak onder één dak met een traditionele supermarkt.

Benzinestations; juwelierszaken (de Manège à Bijoux, de grootste verkoper van gouden sieraden in Frankrijk); cafetaria's; reisbureaus; autoservicecentra; gereedschapswinkels en / of tuinartikelen; 'culturele centra' met boeken, video's en dvd's, compact discs en computers en computerbenodigdheden en -apparatuur.

Daarnaast kent Leclerc ook nog kleinere zelfstandige speciaalzaken, kledingwinkels, maar ook meubel- en parfumwinkels. Buiten Frankrijk is de groep nauwelijks aanwezig, uitgezonderd een enkele winkel in Spanje, Portugal en Polen.

3. Intermarché

Aantal winkels: 1840

Opgericht in: 1969

Boodschappen bezorgen: Ja

Wegens verschillen in de strategische visie, verlaten 1969 Jean-Pierre Le Roch en 92 onafhankelijke leden Leclerc en komen ze samen onder het merk "Ex –Offices de distribution". In 1973 noemen ze zich ‘musketiers van de distributie’ Les Mousquetaires en wordt de naam Intermarché aangenomen. Binnen de filosofie van ‘franchise’ zijn Intermarché-winkeleigenaren actief in hun lokale gemeenschappen, bijvoorbeeld via acties georganiseerd door de Musketeers Foundation.

Lokaal klinkt soms nuffig en ouderwets, maar vergis je niet, Intermarché heeft een snelle en gemakkelijke online boodschappendienst geïntroduceerd: Intermarché Drive, die dezelfde voordelen biedt als de winkels. Bestellen doe je via de website, stap in de auto en op pad maar. Totdat je een soort van Drive-in bioscoop ingaat, maar dan dus voor de dagelijkse boodschappen die op het juiste tijdstip klaar staan en in de auto worden geladen.

Een kwart van de Franse gezinnen maakt al gebruik van deze dienst. Er zijn op dit moment ruim 1500 Drives waar het winkelend publiek al autorijdend ‘doorheen’ kan. 

4. Auchan

Aantal winkels: 1985 (onder de Auchan vlag in 13 landen)

Opgericht in: 1960

Boodschappen bezorgen: Ja

Sinds 2019 heeft Auchan een nieuw schappenbeheer geïntroduceerd (in Sorigny). Tot 45 procent van de personeelsarbeid houdt verband met bijvullen en ‘spiegelen’ - dat is het product met het etiket naar voren zetten en zorgen dat de ‘oudste’ vooraan staat. Dit schapbeheer gebeurt nu automatisch. Vergelijk het met een verkoopautomaat. Het eerste pak koffie wordt uit het schap genomen, en vervolgens schuift nr. 2 op naar de eerste plek.

Het doet het doet denken aan Monsieur Hulot (Jacques Tati) in de film Traffic met de vernuftige auto. Gérard Mulliez opende de eerste Auchan-winkel in Roubaix (Robbeke) en noemde het bedrijf naar de wijk “Hauts Champs” waar het gevestigd was. Het bedrijf claimt de eerste shopping Mall in Europa (1969) met 30 winkels in Englos (Lille / Rijsel). 

5. Casino

Aantal winkels: 411 (excl. 109 hypermarkets)

Opgericht in: 1898

Boodschappen bezorgen: Ja

Casino is een wereldspeler met meer dan 11.000 verkooppunten. De totale omzet nadert de 35 miljard euro. Casino en het hierboven genoemde Intermarché zijn in een anti-trust gevecht met de EU-commissie verwikkeld. Een langslepend conflict waarbij de supermarkten een deels gezamenlijke inkoop voeren in hun strijd met hun grootste online concurrent Amazon.

Dit soort zaken slepen gedurende vele jaren en in oktober 2020 in het midden van de corona-pandemie wonnen ze deels hun rechtsgang. Als één van de grootste spelers op de retailmarkt heeft Casino wel meer te verduren, ook natuurbeschermers proberen invloed uit te oefenen op bedrijfsvoering. In 2018 opende een Casino winkel in Parijs met als blikvanger gezichtsherkenningstechnologie waarmee klanten online kunnen betalen met de Casino App of bij de selfservice kassa's.

Klanten kunnen producten in de supermarkten testen en proeven voordat ze deze kopen - en ze zelfs in de winkel nuttigen, op elk moment van de dag of nacht. De nieuwe winkel biedt in totaal 6.000 producten, waaronder biologische groenten en fruit. 

6. Système U

Aantal winkels: 1579

Opgericht in: 1894

Boodschappen bezorgen: Ja

Système U stamt rechtstreeks af van de coöperatie Pain Quotidien ('dagelijks brood') die in 1894 in West-Frankrijk werd opgericht. In 1999 sloot het een strategische alliantie met de grotere supermarktgroep E.Leclerc. Ook Système U trekt ver voorbij het ‘eenvoudig grootgruttersbestaan’ en tast de grenzen van het winkelbedrijf af. Sinds eind 2020 kan het winkelend publiek naast het kopen van de dagelijkse boodschappen tweedehands spullen naar deelnemende Système U-winkels brengen om ze in te leveren.

De supermarkt brengt de goederen tiptop in orde voor wederverkoop en geeft zes maanden garantie op alle tweedehandsverkopen. In ruil daarvoor ontvang je een tegoedbon van dezelfde waarde die je in de winkel kunt besteden. De regeling is niet van toepassing op alle artikelen en richt zich voornamelijk op witgoed, media zoals stripboeken en boeken, en kleinere elektronische artikelen, zoals haardrogers, televisies, broodroosters, telefoons, videogames en camera's.

7. Lidl

Aantal winkels: 1500+ 

Opgericht in: 1973

Boodschappen bezorgen: Ja (deel producten)

Het aantal Lidl-winkels in Frankrijk is bij benadering. Tot zeker 2022 wil Lidl 50 nieuwe verkooppunten per jaar openen. Dat is bijna een winkel per week! De eerste Lidl-vestiging werd in 1973 geopend in Ludwigshafen-Mundenheim, Duitsland. Frankrijk volgde in 1989. Het bedrijf claimt dat 72% van de producten lokaal worden geproduceerd. Lidl-winkels bieden momenteel geen thuisbezorging aan ... behalve voor wijnen.

Door de corona-crisis kan dit echter rap veranderen, in Engeland, de USA en Italië zijn de eerste schreden al gezet. De eerste Lidl in Frankrijk verwelkomde de clientèle in Sarreguemines, in het oosten van Frankrijk. Lidl is aanwezig in 30 landen en exploiteert ongeveer 10.500 winkels, en de groeiambitie gaat onverminderd voort, sinds 2017 en 2018 zijn Lidl-supermarkten ook aanwezig in de Verenigde Staten en Servië. 

8. Delhaize 

Aantal winkels: 115 (Match-supermarkten excl. de Cora hypermarkt formule)

Opgericht in: 1875

Boodschappen bezorgen: Ja

Deze Louis Delhaize groep moet vooral niet verward worden met het Belgisch-Nederlands bedrijf Ahold/Delhaize. Onder Louis’ naam ressorteren verschillende formules waarvan de belangrijkste Cora (hypermarkt) en Match (supermarkt) zijn. De naam Delhaize overigens zal de meeste fransen hoegenaamd niets zeggen omdat er geen winkels onder de naam Delhaize functioneren. De Match-formule is vooral in Noord-Frankrijk te vinden.

Niet gek dat daar het hoofdkwartier van de Louis Delhaize Groep in België staat. Match winkels willen meer zijn dan alleen een verkooppunt voor de dagelijkse boodschappen. Een mooi voorbeeld hiervan is het programma dat mensen met een handicap ondersteunt om te werken bij het concern. Het franse onderdeel claimt 5 miljoen klanten te hebben en voert een aanzienlijk aantal eigen merken. 

9. Aldi

Aantal winkels: 870

Opgericht in: 1961

Boodschappen bezorgen: Ja… 

De eerste ALDI-winkel in Frankrijk werd geopend in 1988 in Croix in de regio Hauts-de-France. Inmiddels beslaat het netwerk van ALDI uit meer dan 870 winkels beheerd door 13 regionale bedrijven. Meer dan 75% van de producten in de schappen, zijn van Franse oorsprong, zoals melk, eieren en vlees. Het assortiment wordt per winkel aangepast aan de lokale specificiteiten, de versproducten in in Noord-Frankrijk verschilt derhalve met die van de winkels in het zuiden.

De Aldi-formule komt uit Duitsland waar Aldi-Nord en Aldi-Süd de markt hebben verdeeld (al wordt er nauw samengewerkt). Aldi heeft uit de aard van de discount filosofie het online shoppen altijd afgehouden. Onder druk van de corona-crisis wordt hier echter razendsnel van afgestapt en worden er in de diverse landen mogelijkheden gecreëerd. 

10. Colruyt

Aantal winkels: 87

Opgericht in: 1925

Boodschappen bezorgen: Ja

Colruyt is een van oorsprong Belgisch bedrijf dat succesvol opereert op de Franse markt. De eerste winkel in Frankrijk werd geopend in 1997 in Rochefort-sur-Nenon. Ter voorbereiding namen ze in 1996 het distributiebedrijf Ripotot over, de eerste acquisitie over de grens. De binnen- en buitenlandse activiteiten van de groep gaan ver voorbij de dagelijkse boodschappen. Een waaier aan consumentenproducten worden via diverse formules aangeboden.

Naast voedseldistributie (Colruyt, OKay, Cru en Bio-Planet), speelgoed en baby- kinderartikelen (Dreamland, Dreambaby), foodservice en de groothandel. Colruyt's totale omzet inclusief brandstof bedroeg over het boekjaar 2019-2020 9,6 miljard euro. Binnen de aankomende drie jaar moet het aantal winkels het mooie ronde getal van 100 hebben bereikt. 

De allergrootste voedselmarkt ter wereld staat in Parijs

Wil je overigens ooit eens de allergrootste voedselmarkt ter wereld bezoeken dan moet je naar Parijs, naar Rungis markt, een voortzetting van de vroegere Hallen. Deze markt is iets groter dan het vorstendom Monaco, beslaat 234 hectare, 7 kilometer buiten Parijs, zet 9 miljard euro om, telt ongeveer 1200 deelnemende bedrijven en heeft om en nabij de 18 miljoen klanten. Er zijn rondleidingen, dus aarzel niet.