Gourmetten

Iedere kerst opnieuw halen miljoenen Nederlanders met groot genoegen het gourmetstel uit de kast. Gourmetten is namelijk één van de populairste manieren om tijdens kerst de inwendige mens te verwennen. Dit blijkt ook wel uit de cijfers: ieder jaar blijkt ongeveer de helft (!) van de Nederlandse inwoners met kerst tenminste eenmaal te gourmetten. Hiermee is het verreweg het populairste ‘kerstdiner’.

Ondanks dat gourmetten één van de eenvoudigste manieren van koken is, komt er bij het organiseren van een avondje gourmetten wel meer bij kijken. Eén van de doelen van gourmetten is namelijk dat iedereen lekker z’n eigen kostje klaar kan maken. Gemakkelijk, maar daardoor moet je wel goed voorbereid zijn qua aantal producten dat op tafel staat.

In dit artikel leggen we je wat meer uit over wat gourmetten precies is en ken je straks alle historie en leuke weetjes van en over deze kerstklassieker. Maar belangrijker nog: je weet precies wat je in huis moet hebben om van elk gourmetavondje een heerlijk eetfestijn te maken. Lees snel verder!

Vlees, gevogelte en vis

soorten vlees gourmetten.jpg

Net als bij de BBQ draait het bij gourmetten natuurlijk grotendeels om vlees. Deze ingrediënten zullen dan ook het grootste gedeelte van je boodschappenlijstje innemen. Het grootste verschil met de traditionele BBQ is natuurlijk het formaat, in plaats van grote lappen vlees draait het bij gourmetten om de verfijnde kleine stukjes. Hierbij kan je denken aan:

  • Mini hamburgers
  • Stukjes kipfilet
  • Kipsaté
  • Kalkoenreepjes
  • Mini biefstukjes
  • Mini runderpuntjes
  • Shoarma
  • Zalm
  • Tonijn
  • Mini spiesjes van garnalen of kip met groenten

Om het assortiment aan vlees nog een stuk groter te maken kan je er natuurlijk voor kiezen om de biefstukjes en kipfilet zowel kaal als gemarineerd aan te bieden. De keuze wordt op die manier zonder veel moeite flink uitgebreid en iedereen kan naar hartenlust combineren. Een aantal marinades waarmee je alle kanten op kan zijn:

  • Honing en tijm marinade: 100ml verse sinaasappelsap, 6 takjes tijm, 2 eetlepels vloeibare honing, 1 theelepel mosterd. Met name geschikt voor kip.
  • Chili-oregano marinade: 4 eetlepels olijfolie, 1 eetlepel oregano, 1 theelepel chilipoeder, 1 theelepel (zee)zout, 1 geplet teentje knoflook. Geschikt voor zowel kip als rund.
  • Kokos- en kerriemarinade: 50ml kokosmelk, 1 eetlepel kerriepoeder, 50ml ananassap, beetje zout en peper. Perfect voor zowel kip als vis.
  • Gember- en sojamarinade: geraspte gember, 2 teentjes knoflook, 2 eetlepels olijfolie, 2 eetlepels sojasaus. Past zowel bij vlees, gevogelte als vis!
  • Sinaasappelmarinade: 2 eetlepels olijfolie, geraspte schil van 1 sinaasappel, half bosje koriander, beetje peper en zout. Geschikt voor alle soorten vlees.

Je kan ervoor kiezen om het vlees van tevoren al te marineren. Een groot voordeel van het marineren bij gourmetten is daarentegen dat het ook aan tafel mogelijk is, dit omdat de stukjes zo klein zijn. Zo kan iedereen zelf marineren of soms zelfs een gewaagde combinatie tussen marinades maken!

Ook is het natuurlijk belangrijk om te weten hoe veel vlees je precies moet inkopen.

Bekijk ook: Hoeveel vlees heb je nodig per persoon?

Gemiddeld mag je uitgaan van ongeveer 400 gram per persoon. Zitten er veel mannen en stevige eters aan tafel dan mag daar gerust nog 100 gram bovenop. Zijn er juist veel kinderen aanwezig? Dan mag het ietsjes minder, zo’n 300 gram vlees per persoon in totaal.

Gourmet sauzen

Soorten gourmetsauzen

Een bekend gezicht op een tafel waar gegourmet wordt is een grote verscheidenheid aan sauzen. Al die lekkere en verschillende stukjes vlees lenen zich er natuurlijk ook perfect voor om alle sausjes eens uitgeprobeerd te hebben.

Uit onderzoek van Albert Heijn is gebleken dat maar liefst 70% van de mensen tijdens het gourmetten het liefst knoflooksaus heeft, deze mag dan natuurlijk absoluut niet ontbreken. Zorg er daarnaast ook voor dat je het liefst zo veel mogelijk van de volgende sauzen gereed hebt staan:

  • Mayonaise
  • Ketchup
  • Cocktailsaus
  • BBQ saus
  • Chilisaus
  • Pindasaus
  • Tzatziki
  • Satésaus
  • Pepersaus
  • Burgersaus

Vegetarische opties, gesneden groenten en vleesvervangers

Alhoewel gourmetten voor een groot gedeelte om vlees draait, draait geen enkele gourmet goed zonder een grote variatie aan beschikbare vegetarische opties. Je kan hierbij bijvoorbeeld denken aan gesneden groenten, champignons maar ook vleesvervangers zijn steeds gangbaarder om bij een gourmetavond gereed te hebben staan. Echte toppers zijn onder andere:

  • Plakken courgette
  • Plakken aubergine
  • Champignon, mensen kunnen dan zelf bepalen of ze plakjes, blokjes of hele stukken gebruiken
  • Uien, zowel in blokjes als ringen
  • Eieren
  • Reepjes paprika
  • Vegaburgers of –spiesjes
  • Raclettekaas

De lekkerste bijgerechten voor bij de gourmet

Vlees is de absolute gangmaker, de groenten een mooie toevoeging maar zonder genoeg bijgerechten oogt de tafel nog steeds vrij leeg. Salades vinden over het algemeen bij alle gasten goed aftrek, of het nu een caesar- of aardappelsalade is.

Ook frieten mogen absoluut niet ontbreken (houd er dus rekening mee genoeg frituurolie in huis te hebben) en een plankje met kaas, gedroogde worst en smeersels mag ook altijd aanwezig zijn. Reken hierbij ongeveer een half stokbrood per persoon en de avond kan niet meer stuk!

Drinken

Eén van de lastigere zaken om in te schatten is hoeveel drinken er aanwezig moet zijn. Gemiddeld drinken mensen tijdens het gourmetten zo’n twee glazen per uur maar dat kan van groep tot groep enorm variëren.

Zijn er veel mannen aan tafel dan wil je in ieder geval genoeg bier in huis hebben maar vergeet ook zeker niet voor een lekkere fles witte en rode wijn. Ook de frisdranken mogen niet ontbreken.

Goed voorbereid van start gaan

Alhoewel Nederlanders gemiddeld 2 tot 5 keer per jaar gourmetten blijkt er bij de voorbereiding nogal eens iets vergeten te worden: te weinig ruimte, het ontbreken van bepaalde sauzen of in het ergste geval zelfs van hele soorten vlees zijn de meest gevreesde problemen die zich voortdoen bij het gourmetten.

Daarom is het handig om van tevoren al goed uitgezocht te hebben wat je allemaal in welke hoeveelheid gaat nodig hebben. Om bij het begin te beginnen is er dan altijd één vraag van levensbelang: Hoeveel gasten verwacht je tijdens het avondje gourmetplezier?

Aan de hand van het aantal gasten kan je immers alles bepalen. Hoeveel gourmetstellen zijn er nodig, hoe veel vlees je moet kopen, hoe veel groenten er aanwezig moet zijn, hoe veel drinken etc. etc. Net als dat we eerder voor de barbecue hebben gedaan vind je hierboven dus het complete voorbereidings- en boodschappenlijstje voor wanneer je gaat gourmetten.

Houd rekening met het aantal gasten

Zoals eigenlijk altijd geldt wanneer je gasten hebt geldt ook voor gourmetten dat je beter iets te veel van alles kan hebben dan iets te weinig. Wees daarom zeker hoeveel personen je aan tafel verwacht en dit verdeel je dan weer verder onder in het aantal mannen, vrouwen en kinderen.

Want alhoewel de verschillen minder groot zijn dan bij bijvoorbeeld een barbecue, is het over het algemeen nog steeds zo dat mannen meer eten dan vrouwen en vrouwen weer meer dan kinderen.

Natuurlijk wil je het niet zo ver laten komen dat je hele schalen vol biefstukken weg moet gooien. Dat is en niet leuk voor je portemonnee en ook nog eens niet leuk voor het milieu. Daarentegen is een hongerig gezelschap terwijl de laatste worstjes al in de pan liggen misschien een nog wel groter persoonlijk drama.

Daarom mag je gerust rekening houden met één extra persoon om eten te geven, de realiteit leert namelijk dat het grootste gedeelte van dat eten alsnog wel opgegeten wordt.

Zorg voor veel ruimte voor een geslaagde avond gourmetten

Bovenaan het lijstje met grootste ergernissen tijdens het gourmetten staat een gebrek aan ruimte. Het perfecte recept om een fijn avondje gourmetten te verpesten is dan ook door ervoor te zorgen dat er te weinig gourmetsetjes aanwezig zijn.

Omdat er maar beperkte ruimte op de bakplaat is en het aantal pannetjes ook niet oneindig is, loont het vaak om er een tweede gourmetset naast te zetten.

De kans dat je zelf een tweede gourmetset in huis hebt is natuurlijk niet groot en om er eentje extra te kopen is ook zonde. Omdat bijna ieder huishouden wel een gourmetset heeft staan hoef je je er ook niet voor te generen om aan één of meerdere gasten te vragen een eigen set mee te nemen.

Zo weet je zeker dat iedereen gezellig kan bakken zonder steeds te moeten wachten op een vrij plekje of pannetje.

Olie of boter

Zonder vet geen gourmet. Zorg daarom dat boter om in te bakken bovenaan het boodschappenlijstje staat. Bij voorkeur een vloeibare variant aangezien dit gemakkelijker is om te doseren.

Sommige mensen geven de voorkeur aan olie, zorg daarom dat je dit ook in huis hebt. Kies dan een olie met een hoog rookpunt, zoals bijvoorbeeld olijfolie. Zonnebloemolie kan je ook meenemen maar gebruik dat liever in een salade en niet om in te bakken.

Geschiedenis van gourmetten

Gourmetten lijkt zo Nederlands als dat het maar zijn kan en dat is het in feite ook, er bestaat toch haast geen Nederlander die niet veelvuldig gegourmet heeft? Toch is het vrij duidelijk dat wat onder gourmetten verstaan wordt origineel niet in Nederland uitgevonden is maar dat men hier in Nederland wel enorm handig op ingesprongen is.

De gewoonte om met veel personen verschillende mini gerechten te koken in kleine potten en pannen lijkt allereerst ontstaan te zijn in Azië. Zeker in de Korea is dit onder de noemer van de ‘Koreaanse BBQ’ tot op de dag van vandaag nog steeds een echte hit. Een slimme marketingman heeft dit eind jaren ’70 weten om te zetten naar een Hollands concept.

Het was namelijk het uit Zwitserland overgenomen kaasfonduen dat in de late jaren ’60 enorm populair geworden was in Nederland, dit allemaal door een campagne van het Nederlandse Zuivelbureau. Aangemoedigd door dit succes zijn het toenmalige Voorlichtingsbureau Vlees en het Bedrijfschap Slagersbedrijf een soortgelijk concept voor vlees begonnen. Men koos ervoor om het Franse woord ‘gourmandises’ - dat zoveel als ‘exclusieve hapjes’ betekent - te vernederlandsen en het gourmetten werd geboren.

De promotiecampagne ‘Gourmet, probeer het eens!’ werd in 1979 grootschalig opgezet, waarbij voor die tijd zeer moderne tactieken niet zijn geschuwd. Handleidingen met promotiemateriaal lagen bij de slagers op de vitrines, gourmetsets zijn aan absolute bodemprijzen weggegeven en er werden zelfs speciale gourmet clinics voor huisvrouwen georganiseerd. De campagne werd een groot succes en binnen no time was half Nederland aan het gourmetten geslagen terwijl de kaasfondueset enkel nog stof mocht vergaren. Missie geslaagd!